Aktualności

Poradnik dla naukowców i data stewardów

Platforma Otwartej Nauki ICM UW przygotowała zaktualizowaną wersję publikacji: ”Zarządzanie danymi badawczymi. Poradnik dla naukowców i data stewardów”.

W poradniku omówione zostały wytyczne i regulacje dotyczące danych badawczych, przeanalizowany proces zarządzania danymi badawczymi w całym cyklu ich życia; przestawiono także istotne zagadnienia prawne.

Pierwsza edycja publikacji powstała w ramach kursów z zarządzania danymi badawczymi dostępnych na platformie NAVOICA.

Poradnik można pobrać ze strony: https://pon.edu.pl/dane-materialy

Z wprowadzenia:

Otwarte dane badawcze zdefiniować można jako dane dostępne za pośrednictwem Internetu, które można wykorzystywać bez ponoszenia opłat oraz bez istotnych ograniczeń technicznych i prawnych. Definicja otwartych danych badawczych przyjęta w Rekomendacji UNESCO w sprawie otwartej nauki podkreśla znaczenie standardowych rozwiązań, które ułatwiają wymianę, odczyt i ponowne wykorzystanie danych. […]

Warto zauważyć, że definicja ta obejmuje nie tylko samą otwartość, która w potocznym rozumieniu może być sprowadzona do udostępnienia danych w Internecie bez konieczności wnoszenia opłat za dostęp przez korzystających z danych lub podejmowania innych działań, np. związanych z uwierzytelnieniem czy autoryzacją. W ujęciu UNESCO bardzo istotne znaczenie mają standardowe rozwiązania pozwalające na swobodne wykorzystywanie danych. W praktyce oznacza to znoszenie finansowych, prawnych i technicznych barier, przy czym w wypadku danych badawczych szczególne znaczenie mają kwestie techniczne, a także aktywne kuratorowanie zasobów danych (ang. data curation) i ich właściwe przechowywanie.

Właściwe zarządzanie danymi badawczymi i ich otwarte udostępnianie jest elementem polityk otwartości wielu instytucji, w tym Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont Europa czy Narodowego Centrum Nauki. U podstaw decyzji o przyjęciu wymogu udostępniania danych leży dostrzeżenie wartości otwartych danych badawczych oraz ich naukowego, gospodarczego i społecznego znaczenia.